Aristoteles'in Tekerlek Paradoksu

Aristoteles'e ait olduğu düşünülen şüpheli bir kitapta şu paradokstan söz edilir. Şekildeki farklı yarıçaplı eş merkezli dairelerin gözünüzün önünde canlandırın. Büyük dairenin üzerindeki her nokta ile küçük dairenin üzerindeki her nokta arasında bire bir denklik vardır. Örneğin büyük daire yarım tur döndüğünde küçük dairede yarım tur döner. O halde büyük daire ne kadar yol aldıysa küçük daire de aynı miktarda yol almıştır. Paradoks ile çizimde görüldüğü gibi eş merkezli farklı yarıçaplı iki dairenin çapları ve açıları değişik olsa da daireler arasındaki noktalarda bire bir denklik kesinlikle vardır. Bu yüzden büyük daireye göre ne kadar yol alırsa küçük dairede aynı miktarda yol alarak kendi eksenlerindeki turlarını birlikte tamamlayacaklardır. Bir çok fizik bilim adamının (Newton, Galileo...) aklını meşgul eden bu problem bilimle dönme momentumu konusunda işleniyor. Fizik olarak bu işlemi tren raylarında bir birine sabit olarak yapılmışsa büyük tekerleğe sabit olan küçük tekerlek kayıyor. Ama bir dairenin üstüne çizgi çizilerek yapılmışsa obje (nesne) Fizik bilimini aldırış etmeden aynı eksen etrafında dolanıyor. Mantıken doğru olan bu paradoks, geometriksel ve fiziksel olarak mümkün değil, çünkü (2πr) formülüne dayanarak r (yarıçap) küçüldükçe çevresi de küçülecektir ancak aşağıda attığım fotoğrafa dikkatli bakıcak olursak küçük dairenin ve büyük dairenin çevresi (kırmızı çizgiler) eşit olacaktır. Bende bu yargılara dayanarak Aristotelesin asıl bize anlatmak istediği olay şudur; ''tekerleği kadim bilgilerin düz varsaydığı dünyadır. Ekseni ekseninde ve boşlukta dönen dünya''